Praca w garażu czy warsztacie kojarzy się z pasją, kreatywnością oraz satysfakcją z samodzielnego wykonywania napraw czy projektów. To przestrzeń, w której można oderwać się od codziennych obowiązków, jak również skoncentrować na różnego typu działaniach, wykorzystując wiedzę techniczną i pomysłowość. Jednak za tą przyjemnością kryje się pewne ryzyko – długotrwałe pozostawanie w niewłaściwej pozycji, częste schylanie się, dźwiganie ciężkich elementów albo praca w zimnym, często “surowym” otoczeniu, potrafią szybko odbić się na kondycji pleców. 

Kręgosłup, mimo swojej elastyczności oraz wytrzymałości, nie jest odporny na przewlekłe przeciążenia. W efekcie, u wielu osób pojawiają się bóle w odcinku lędźwiowym, sztywność karku czy nawet rwa kulszowa. Dlatego niezwykle istotne jest, aby majsterkowanie – choć bywa postrzegane po prostu jako hobby – traktować pod kątem ergonomii równie poważnie, jak pracę zawodową. Odpowiednie przygotowanie blatu roboczego, przemyślane ustawienie narzędzi, a także zachowanie zdrowych nawyków, pozwolą zmniejszyć ryzyko urazów i długofalowych problemów.

Podstawą ochrony pleców podczas wszelkich prac manualnych jest prawidłowa organizacja warsztatu. Najważniejsze elementy to:

1. Odpowiednia wysokość stołu roboczego – blat powinien być dopasowany do wzrostu użytkownika. Zbyt niski wymusza ciągłe pochylanie się, a z kolei zbyt wysoki – nienaturalne unoszenie ramion. Optymalna wysokość to taka, która umożliwia pracę z przedramionami zgiętymi pod kątem prostym – bez garbienia się.
2. Porządek w narzędziach – najczęściej używane przyrządy powinny być w zasięgu ręki, tj. najlepiej na wysokości między biodrem a klatką piersiową. Pozwala to ograniczyć powtarzające się ruchy schylania czy wspinania się, które obciążają kręgosłup.
3. Dobra widoczność – kiepskie oświetlenie zmusza do przyjmowania niewygodnych pozycji. Silny, punktowy strumień świetlny, skierowany bezpośrednio na obszar roboczy, umożliwia zachowanie wyprostowanej sylwetki.

W warsztacie nie brakuje momentów, gdy trzeba podnieść masywną część czy skrzynkę z narzędziami. To właśnie w takich sytuacjach dochodzi do najczęstszych urazów kręgosłupa. Podstawowe zasady bezpiecznego podnoszenia są proste, ale często bagatelizowane:

• zegnij kolana, zachowując proste plecy, zadbaj o równomierne rozłożenie ciężaru, unikaj skręcania tułowia,
• rozważ korzystanie z wózków transportowych, podnośników czy też prostych uchwytów, które odciążają plecy.

Oprócz ustawienia narzędzi i prawidłowego podnoszenia, ogromne znaczenie mają warunki, w jakich odbywa się praca. Twarda, betonowa posadzka bardzo szybko męczy stopy i kolana, a więc również plecy i stawy, dlatego warto rozważyć zastosowanie mat amortyzujących. Równie istotne jest odpowiednie obuwie – stabilne, z antypoślizgową podeszwą i wsparciem dla stopy. Więcej na ten temat przeczytacie tutaj: Jakie obuwie wspiera prawidłową postawę i zdrowie kręgosłupa?

Pamiętaj, że regularne, krótkie przerwy to inwestycja w zdrowie. Wystarczy raz na godzinę na chwilę odejść od stołu, rozciągnąć barki, wyprostować plecy oraz wykonać kilka prostych ruchów rozluźniających. Takie “mikroprzerwy” poprawiają krążenie, a ponadto zapobiegają przeciążeniom mięśni przykręgosłupowych.

Warsztaty i garaże często nie są ogrzewane ani dobrze wentylowane. Tymczasem praca w zimnie sprzyja napięciom mięśniowym, a z kolei brak cyrkulacji powietrza powoduje szybsze zmęczenie oraz gorszą koncentrację. W miarę możliwości należy dbać o utrzymanie właściwej temperatury, jak również okresowe wietrzenie pomieszczenia, by utrzymać ogólny komfort, a tym samym pośrednio chronić plecy przed sztywnością i urazami.

Majsterkowanie powinno kojarzyć się z przyjemnością, a nie z uciążliwym bólem pleców czy koniecznością wizyt u lekarza. Kręgosłup to fundament całego ciała, a jego zdrowie zależy głównie od codziennych nawyków. Wprowadzenie zasad ergonomii w warsztacie jest prostym i bardzo skutecznym sposobem na zmniejszenie ryzyka urazów. Wszystkie wymienione czynniki sprawiają, że praca w garażu staje się bezpieczniejsza i mniej obciążająca dla organizmu. Dzięki temu hobby pozostaje źródłem radości, a nie dolegliwości, które mogą ograniczyć aktywność w przyszłości.