Endoskopowa operacja kręgosłupa jest to małoinwazyjny zabieg przeprowadzany przy użyciu endoskopu. Przeprowadzając endoskopową operację, chirurg przez niewielkie nacięcie wprowadza prowadnik, czyli metalową tubę o średnicy 8 mm, która umożliwia dostęp do miejsca zwężenia kanału kręgowego. Operację przeprowadza się za pomocą miniaturowych narzędzi chirurgicznych. Za pomocą mikronożyczek, zgryzaczy kostnych i diamentowych wierteł usuwa się fragmenty odpowiedzialne za ucisk na nerwy. Diamentowe wiertła pozwalają na przecinanie kości bez ryzyka uszkodzenia struktur nerwowych. Ślizgają się one po nich, ale nie są w stanie ich uszkodzić.
Endoskopowa operacja kręgosłupa jest tak samo skuteczna jak otwarta operacja, ale zalety zabiegu endoskopowego są nieporównywalne. Przy zastosowaniu metody endoskopowej: a) zachowuje się ruchliwość kręgosłupa, unikając niepotrzebnej fuzji, b) krwawienie jest minimalne, jeśli w ogóle występuje, c) blizna po nacięciu jest kilkumilimetrowa, d) występuje mniej niż 3% powikłań, takich jak zakażenie rany, infekcja kręgosłupa, urazy nerwów, itp., co czyni endoskopowy zabieg znacznie mniej ryzykownym niż otwarta operacja kręgosłupa; ponadto nigdzie na świecie nie odnotowano śmiertelności związanej z endoskopowymi operacjami kręgosłupa, e) powrót do zdrowia trwa kilka tygodni, a nie miesięcy, co ma miejsce przy zastosowaniu otwartej operacji kręgosłupa, f) pobyt w szpitalu to 24h, g) Chirurdzy, którzy wykonują endoskopowe operacje kręgosłupa, muszą posiadać specjalne przeszkolenie, doświadczenie, umiejętności i pasję do stosowania nowoczesnych technik.
Endoskopowa operacja kręgosłupa to rewolucyjna metoda leczenia bólu i chirurgii kręgosłupa. Zabieg jest wskazany dla pacjentów z bólem szyi/karku, bólem kończyn i bólem pleców, u których leczenie zachowawcze nie przyniosło rezultatów. Operowani mogą być pacjenci z przepuklinami kręgosłupa lędźwiowego, niezależnie od ich wielkości i lokalizacji. Leczenie jest skuteczne przy stenozie, czyli zwężenie kanału kręgowego, przy kręgozmyku i wielu innych schorzeniach. Endoskopową operację kręgosłupa zaleca się również pacjentom, u których tradycyjne operacje kręgosłupa nie powiodły się. W przeszłości pacjenci ci byli zazwyczaj uzależnieni od narkotycznych leków przeciwbólowych, które dodatkowo obniżają jakość życia. W przypadku endoskopowych operacji kręgosłupa pacjenci odczuwają znaczną ulgę w bólu i stosowanie narkotycznych leków przeciwbólowych nie jest konieczne, co pozwala im na optymalne funkcjonowanie i znacznie lepszą jakość życia.
Powrót do zdrowia po operacji endoskopowej kręgosłupa zależy od kondycji fizycznej pacjenta, rozległości i czasu trwania choroby oraz złożoności operacji. W przypadku np. przepukliny w odcinku lędźwiowym kręgosłupa powrót do zdrowia trwa zwykle kilka dni. W innych przypadkach do 6 tygodni. Większość pacjentów wraca do lekkiej pracy w ciągu 2-3 tygodni, a do pełnej aktywności w ciągu 6 tygodni. Po zabiegu wymagana jest fizjoterapia.
Krążek międzykręgowy składa się z części obwodowej nazywanej pierścieniem włóknistym oraz części środkowej, którą jest jądro miażdżyste. Pod wpływem wieloletnich obciążeń, nieprawidłowej postawy ciała, złych nawyków, leniwego trybu życia (w tym pracy w pozycji siedzącej), krążek międzykręgowy może przestać należycie spełniać swoje funkcje. Pierścień włóknisty nie jest w stanie utrzymać w swoich granicach jądra miażdżystego, przez co dochodzi do jego uwypuklenia, powodując ból. Dotyczyć to może każdej wysokości kręgosłupa, najczęściej jednak dochodzi do dyskopatii kręgosłupa w odcinku lędźwiowym i szyjnym.
Jedyna różnica między przepukliną lędźwiową a przepukliną szyjną polega na tym, że pierwsza powoduje ból karku, ramion, drętwienie rąk, podczas gdy druga objawia się bólem w dolnej części pleców, promieniującym często do pośladków, nóg i stóp.
Celem leczenia przepukliny jest wyleczenie uszkodzenia i powstrzymanie jego uwypuklenia się w przyszłości. Leczenie zwykle rozpoczyna się od podania leków, które pomogą złagodzić obrzęk lub stan zapalny w uszkodzonym obszarze. Zastosowanie fizjoterapii i ćwiczeń pomaga rozwijać mięśnie, które zapewniają wsparcie kręgosłupowi. Jednak niekiedy zachowawcze, niechirurgiczne leczenie kończy się niepowodzeniem. W tym momencie należy rozważyć podjęcie leczenia chirurgicznego przepukliny w celu poprawy jakości życia pacjenta. W nowoczesnej chirurgii stosuje się endoskopową discektomię – zabieg chirurgiczny stosowany w celu usunięcia uszkodzonego fragmentu, który powoduje ból. Jest to nowoczesna technika, która nie wymaga usuwania kości, uszkodzenia mięśni ani dużych nacięć skóry. Po zastosowaniu chirurgii endoskopowej, 24-godzinnym pobycie w szpitalu i krótkiej rehabilitacji pacjenci bardzo szybko wracają do normalnej aktywności i znów cieszą się życiem.
Gdy pojawiają się pierwsze symptomy stenozy kanału kręgowego, pacjenci często zrzucają je na karb wieku. Bo przekonanie jest takie, że po 60. roku życia kręgosłup ma prawo boleć. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa działa podstępnie. Początkowo ból pojawia się rzadko i trwa krótko. Z czasem proporcje zmieniają się. Kręgosłup boli coraz dłużej, a okresy, kiedy chory może normalnie funkcjonować, są coraz krótsze. Z czasem boli już nieprzerwanie cały czas. Gdy jednak ból staje się nie do zniesienia, cierpiące osoby zaczynają szukać pomocy. Zazwyczaj jednak otrzymują one kolejne środki przeciwbólowe lub propozycję operacji z zaznaczeniem, że jest to ryzykowny, obciążony powikłaniami zabieg. Stenozę można jednak wyleczyć w małoinwazyjny sposób, bez ryzyka wpisanego w tradycyjne operacje. Stenoza to zwężenie kanału kręgowego powodujące ucisk na struktury nerwowe. Zwężenie jest zazwyczaj efektem postępujących zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa. Powstają one z powodu osłabienia mięśni stabilizujących kręgosłup, które pojawiają się wraz z wiekiem. Stenoza objawia się bólem kręgosłupa promieniującym w kierunku nóg, ud lub pośladków. Przez kanał kręgowy przebiegają korzenie nerwowe, które w odcinku lędźwiowym powinny luźno pływać w płynie mózgowo-rdzeniowym . W sytuacji, gdy dochodzi do zwężenia kanału, korzenie zostają zablokowane, a każda próba poruszania nimi, np. w trakcie chodzenia, wywołuje ból.
Tradycyjna operacja stenozy polega na usunięciu fragmentu, tylnej części kręgosłupa, objętego zmianami zwyrodnieniowymi. Zabieg na otwartym kręgosłupie wiąże się z kilku a nawet kilkunastu centymetrowym nacięciem na plecach, wymaga nie tylko przecięcia skóry, ale też odwarstwienia mięśni kręgosłupa. Po tak rozległym usunięciu przerośniętych torebek stawów międzywyrostkowych pojawia się często niestabilność operowanego fragmentu kręgosłupa. Niezbędnym wtedy jest zastosowanie implantów. Rozległość tego typu operacji powoduje, że pacjent długo dochodzi do sprawności. Samo gojenie się blizny pooperacyjnej trwa często kilka tygodni. Tak duże nacięcie w miejscu, które jest stale narażone na ruch to również duże ryzyko zakażenia. Do tego dochodzi wielomiesięczna rehabilitacja. W przypadku operacji endoskopowej stosuje się minimalne, kilkumilimetrowe nacięcie, a co najważniejsze, nie są tu potrzebne implanty. Podczas zabiegu, by poszerzyć kanał kręgowy, usuwa się jedynie nadmiar więzadła żółtego i część stawu, czyli tylko te elementy, które są odpowiedzialne za zwężenie, a co za tym idzie za ból. Jest to operacja znacznie mniej inwazyjna od tradycyjnej. Ból pooperacyjny przy użyciu metody endoskopowej jest redukowany do około 90% w porównaniu z klasyczną chirurgią.
Pomóc mogą rozsądne ćwiczenia, odpowiednio, dostosowane do potrzeb i stanu zdrowia pacjenta oraz wykonywane pod opieką specjalisty- fizjoterapeuty. Jeśli nie następuje poprawa lub wręcz przeciwnie-ból się zwiększa i nie pozwala już na normalne funkcjonowanie, wtedy operacja jest niezbędna. Problemy z chodzeniem stają się nie do zniesienia i skraca się dystans, który chory może pokonać samodzielnie. W początkowej fazie choroby, osoby starsze mają problem z np. dotarciem do sklepu, później przestają chodzić po schodach. Zazwyczaj swoje dolegliwości tłumaczą wiekiem. Z czasem jednak, przestają wychodzić z domu, gdyż nie są w stanie przejść nawet kilkudziesięciu metrów. Endoskopowa operacja jest w stanie bardzo odmienić ich życie.
Podobnie jak każda inna chirurgia, endoskopowa operacja kręgosłupa niesie ze sobą ryzyko. Jednak zagrożenia te są bardzo rzadkie. Obejmują one między innymi infekcje, krwawienia, urazy nerwów i rdzenia kręgowego oraz niepowodzenie w łagodzeniu bólu.
Czas oczekiwania to zwykle od 2-3 tygodni.
Pobyt w szpitalu trwa zwykle 24h. Konsultacja pooperacyjna ma miejsce w ciągu 4 tygodni od zabiegu.
Ważne jest, by mieć wyniki badań obrazowych (płyta z rezonansem magnetycznym czy TK). Jeśli pacjent ma potwierdzoną grupę krwi, to powinien zabrać dokument. Wszystkie badania laboratoryjne będą wykonane na miejscu.
Dla pacjenta, operacja endoskopowa przynosi same korzyści. Jej wadą jest krzywa uczenia się. Neurochirurg, który chce podjąć się operacji endoskopowej potrzebuje wielu lat kształcenia się w tym kierunku oraz wielu przeprowadzonych zabiegów i doświadczenia. Nie każdy dobry lekarz jest w stanie przeprowadzić operację endoskopową kręgosłupa.
