Jak powszechnie wiadomo, kręgosłupy dzieci w okresie edukacji poddawane są wielu obciążeniom. Długie godziny spędzone w pozycji siedzącej, noszenie ciężkiego plecaka oraz niewystarczająca ilość ruchu sprzyjają rozwojowi wad postawy. Zaniedbania w tym zakresie mogą prowadzić do utrwalonych deformacji, bólów pleców, a nawet zaburzeń funkcjonowania narządów wewnętrznych w późniejszym wieku. Stąd profilaktyka powinna stać się codziennym nawykiem – zarówno w domu, jak i w szkole. Aby w porę zapobiec negatywnym konsekwencjom, warto pamiętać o kilku kwestiach, które przybliżymy w dalszej części artykułu.

Prawidłowa pozycja siedząca jest podstawą zapobiegania wadom postawy. Stopy dziecka powinny opierać się płasko na podłodze lub podnóżku, a kolana zachowywać kąt prosty. Plecy wymagają stabilnego podparcia, szczególnie w odcinku lędźwiowym, co pomaga utrzymać naturalne krzywizny kręgosłupa. Biurko należy ustawić tak, aby łokcie znajdowały się na jego wysokości, a barki mogły pozostać rozluźnione. Z kolei monitor komputera lub książka muszą być na wysokości oczu, co eliminuje potrzebę pochylania głowy oraz chroni odcinek szyjny.

Właściwie dobrany plecak pozwala uniknąć nadmiernego obciążenia pleców. Powinien być lekki, z usztywnionymi plecami i szerokimi, regulowanymi szelkami. Ważne, by jego waga wraz z zawartością nie przekraczała od 10 do 15 procent masy ciała dziecka. Najcięższe przedmioty należy umieszczać bliżej kręgosłupa, a plecak nosić zawsze na obu ramionach, co zapobiega jednostronnemu napięciu mięśni.

Regularna aktywność fizyczna wzmacnia mięśnie posturalne odpowiedzialne za stabilizację kręgosłupa. Zaleca się, aby dzieci ruszały się przez co najmniej godzinę dziennie. Warto postawić na różnorodność form: pływanie, jazdę na rowerze, gimnastykę, taniec, a także gry zespołowe czy po prostu zabawę na świeżym powietrzu. Wzmacnianie mięśni brzucha, pleców i pośladków zapobiega przeciążeniom oraz pomaga utrzymać prawidłową sylwetkę.

Siedzenie w jednej pozycji przez dłuższy czas prowadzi do zmęczenia mięśni i przeciążenia pleców. Dlatego co 30–40 minut warto wstać, przejść się i najlepiej wykonać kilka ćwiczeń rozciągających. Nawet proste ruchy, takie jak krążenie ramion, skłony boczne czy też lekkie skręty tułowia, poprawiają krążenie i odciążają mięśnie przykręgosłupowe.

Odpowiednia ilość snu, a także jego jakość są kluczowe dla prawidłowego rozwoju układu mięśniowo-szkieletowego – szczególnie w wieku 6-10 lat. Materac powinien mieć średnią twardość, aby wspierać naturalne krzywizny kręgosłupa, a poduszka powinna utrzymywać szyję w neutralnej pozycji. Najkorzystniejsze jest spanie na plecach lub na boku. Dzieci w okresie szkolnym potrzebują średnio od dziewięciu do jedenastu godzin snu na dobę, co pozwala na pełną regenerację organizmu.

Systematyczne wizyty u pediatry lub lekarza rodzinnego, zwłaszcza w okresach szybkiego wzrostu, pozwalają zawczasu wykryć i korygować wady postawy. Wczesna diagnoza daje szansę na skuteczne wdrożenie ćwiczeń korekcyjnych lub rehabilitacji – zanim wada utrwali się, a potem zacznie powodować przewlekłe dolegliwości bólowe. Diagnostyka w tej kwestii obejmuje zwykle badanie fizykalne, pomiary symetrii ciała, a w razie podejrzenia schorzeń również obrazowanie radiologiczne.

Dbanie o kręgosłup dziecka to proces, który wymaga systematyczności i zaangażowania zarówno ze strony rodziców, jak i nauczycieli. Wady postawy w wieku szkolnym są częstym, lecz możliwym do uniknięcia problemem. Należy pamiętać, że to inwestycja w przyszłość, bo deformacje kształtują się szybko, a ich skutki mogą dać o sobie znać nawet po wielu latach.  Utrzymanie pleców w dobrej kondycji zapewnia pociechom większą swobodę ruchu, lepszą koncentrację, a przede wszystkim mniejsze ryzyko uporczywych problemów zdrowotnych w dorosłości. Warto pamiętać, że nawyki wypracowane teraz, będą towarzyszyć dziecku przez długi czas, a profilaktyka jest zawsze łatwiejsza oraz mniej kosztowna niż leczenie wyników zaniedbań.